Tập đoàn Savico của Tỷ phú Phương Thảo và cảnh báo về những rủi ro của trái phiếu không tài sản đảm bảo, sau hàng loạt vụ Tân Hoàng Minh, Vạn Thịnh Phát bị bắt giữ

Từ năm 2022, Bộ Tài chính đã tiến hành thanh tra các công ty kiểm toán độc lập đối với doanh nghiệp chứng khoán và phát hiện nhiều sai phạm. Từ đó, chuyển cơ quan điều tra nhiều vụ, tiến hành xử phạt hành chính với số tiền hàng chục tỷ đồng. Đây là một trong các bước để làm lành mạnh hóa thị trường chứng khoán.

https://duonghaichieu.org/tap-doan-cua-ty-phu-nguyen-thi-phuong-thao-co-von-chu-so-huu-gan-50-790-ty-dong-nhung-no-phai-tra-hon-109-000-ty-dong-gia-han-7-000-ty-dong-trai-phieu.html

https://duonghaichieu.org/hdbank-tung-nam-trong-danh-sach-thanh-tra-dau-tu-trai-phieu-doanh-nghiep-va-an-so-ty-phu-nguyen-thi-phuong-thao.html

https://duonghaichieu.org/thuong-vu-vi-pham-huy-dong-von-cua-hd-bank-va-an-so-ty-phu-nguyen-thi-phuong-thao.html

Theo dữ liệu từ Hiệp hội thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), lũy kế đến hết tháng 10/2023, tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp ghi nhận 209.150 tỷ đồng. Trong đó, ngành ngân hàng chiếm ưu thế với 99.023 tỷ đồng (chiếm 47,3% tổng số), theo sau là nhóm bất động sản với 68.256 tỷ đồng (chiếm 32,6%).

Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (Vars) cho thấy, áp lực đáo hạn trái phiếu vẫn đang “bủa vây” các doanh nghiệp bất động sản. Tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp bất động sản phát hành mới và được mua lại còn thấp so tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp đến hạn.

Theo đó, năm 2022, doanh nghiệp bất động sản đã mua lại khoảng 219.000 tỉ đồng. Lũy kế 10 tháng đầu năm nay, doanh nghiệp mua lại khoảng 153.800 tỷ đồng. Trong khi, tổng giá trị đáo hạn trái phiếu của nhóm bất động sản 2 tháng cuối năm 2023 và năm 2024, lần lượt đạt 15,6 nghìn tỷ đồng; 121,1 nghìn tỷ đồng.

Hiện, danh sách doanh nghiệp chậm thanh toán nghĩa vụ nợ trái phiếu cũng đang tăng lên từng ngày, đặc biệt ở nhóm bất động sản. Thông tin từ Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX) cho biết, tính đến ngày 3/10/2023, khoảng 69 doanh nghiệp nằm trong danh sách chậm nghĩa vụ thanh toán lãi hoặc nợ gốc trái phiếu doanh nghiệp, tổng dư nợ ước tính khoảng 176.100 tỷ đồng, chiếm 17,8% dư nợ trái phiếu doanh nghiệp toàn thị trường.

Bộ Tài chính đã từng khuyến cáo các nhà đầu tư cá nhân cân nhắc tham gia mua trái phiếu doanh nghiệp. Bởi trái phiếu được doanh nghiệp phát hành theo nguyên tắc tự vay, tự trả, tự chịu trách nhiệm về khả năng trả nợ. Do vậy, rủi ro cho nhà đầu tư khi doanh nghiệp không đảm bảo được nghĩa vụ trả nợ gốc, lãi trái phiếu. Và chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, còn lại không được mua loại trái phiếu này.

Trong một diễn biến liên quan tới phát hành trái phiếu. Từ đầu năm 2019 đến nay, Tập đoàn Sovico (SVC) – một doanh nghiệp lớn, kinh doanh đa ngành từ lĩnh vực tài chính ngân hàng, năng lượng, hàng không và bất động sản đã phát hành hơn 100 lô trái phiếu với tổng giá trị hàng chục nghìn tỷ đồng, số tiền đã huy động tổng cộng hơn 50.000 tỷ đồng trái phiếu. Nếu tính cả HDBank (nằm trong hệ sinh thái của SVC), con số thậm chí còn lên đến khoảng 69.000 tỷ đồng.

Phần lớn các trái phiếu do SVC phát hành đều là trái phiếu không chuyển đổi, không kèm chứng quyền, không có tài sản bảo đảm, được tư vấn phát hành bởi Công ty cổ phần Chứng khoán HDB (nằm trong hệ sinh thái của SVC).

Theo báo cáo tài chính bán niên 2023 (1/1/2023 – 30/6/2023), Công ty Cổ phần Tập đoàn Sovico (Sovico Group) thì hệ số nợ phải trả gấp 2,15 lần vốn chủ sở hữu, tương ứng nợ phải trả ở mức hơn 109.000 tỷ đồng.

Dư nợ trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ/vốn chủ sở hữu là 0,64 lần, tương ứng dư nợ trái phiếu ở mức 32.504 tỷ đồng.

Theo Bảo hiểm xã hội (BHXH) TP. Hà Nội, Công ty cổ phần Hàng không Vietjet chậm đóng BHXH, bảo hiểm y tế (BHYT), bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) cho người lao động hơn 8,4 tỷ đồng, số liệu tính đến hết 30/9/2023.

Đáng chú ý, trong Quý II/2023, Tập đoàn Sovico phải gia hạn trái phiếu, mặc dù 6 lô trái phiếu này chỉ có tổng giá trị khoảng 7.000 tỷ đồng.

Theo luật sư Vi Văn Diện – Giám đốc công ty luật Thiên Minh: “Các tổ chức tín dụng, công ty chứng khoán phân phối chào mời mua trái phiếu doanh nghiệp chỉ là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, hưởng phí dịch vụ từ doanh nghiệp mà không chịu trách nhiệm về khả năng trả nợ của doanh nghiệp phát hành. Bảo lãnh phát hành trái phiếu không phải là bảo lãnh thanh toán trái phiếu.

Nhà đầu tư cá nhân cần tự đánh giá bản thân phải có đủ năng lực để đánh giá được đầy đủ rủi ro khi đầu tư vào TPDN, không nên mua trái phiếu thông qua chào mời mà không tìm hiểu kỹ về tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành và các điều kiện, điều khoản của trái phiếu hoặc chỉ mua trái phiếu vì lãi suất cao.

Nếu nhà đầu tư cá nhân mua trái phiếu phát hành riêng lẻ, không có tài sản đảm bảo đồng thời tiềm ẩn rủi ro lớn nếu ngân hàng đó có tỷ lệ nợ xấu cao.”

Liên quan đến rủi ro khi phát hành trái phiếu doanh nghiệp, Tập đoàn Tân Hoàng Minh đã phát hành 9 đợt trái phiếu trái quy định pháp luật, tổng trị giá lên đến 10.300 tỉ đồng, để huy động tiền của nhà đầu tư nhưng không sử dụng vào các hoạt động kinh doanh theo hồ sơ phát hành trái phiếu. Nhà đầu tư được xác định là những người đã mua và góp vốn đầu tư trái phiếu của Tân Hoàng Minh.

Sau sự việc Tân Hoàng Minh lừa dối khách hàng khi phát hành trái phiếu, các nhà đầu tư của Tân Hoàng Minh vẫn vất vả với hành trình đòi tiền mua trái phiếu của mình. Mặc dù, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã tuyên bố hủy các đợt phát hành trái phiếu trước đó của Tân Hoàng Minh. Kết quả điều tra đã xác định Tân Hoàng Minh đã chiếm đoạt hơn 8.000 tỉ đồng của các nhà đầu tư. Doanh nghiệp này đã nhiều lần đưa ra lời hứa sẽ xử lý các tài sản hiện có để trả lại tiền cho nhà đầu tư. Nhưng cho đến nay, Tân Hoàng Minh vẫn không thể cung cấp thông tin về lộ trình trả tiền cho nhà đầu tư.

* Thương vụ vi phạm huy động vốn của HD Bank

Nhắc đến HD Bank, được điều hành bởi nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo, theo Đường Hai Chiều tìm hiểu, ngân hàng này dính không ít bê bối. Nhất là sự kiện HD Bank đã vi phạm các qui định về mức trần lãi suất huy động vốn, chi hoa hồng môi giới trái với quy định của Thống đốc NHNN về quy chế môi giới tiền tệ.

Bằng biện pháp nghiệp vụ, Thanh tra Ngân hàng Nhà nước và Tổng cục Cảnh sát đã phát hiện, thu thập đầy đủ các tài liệu, hồ sơ cho thấy ngân hàng này vi phạm nghiêm trọng các quy định trần lãi suất huy động. Dựa trên kết quả thanh tra đó, Ngân hàng Nhà nước kết luận: “Hành vi vi phạm của HD Bank hết sức nghiêm trọng, bên cạnh việc xử lý hành chính, sẽ xử lý hình sự với một số đối tượng…”.

Hay như vụ việc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát và các đồng phạm về hành vi gian dối trong việc phát hành, mua bán trái phiếu tại Công ty CP Tập đoàn đầu tư An Đông (An Đông) số tiền lên đến gần 25.000 tỉ đồng. Các chủ đầ tư của An Đông có khả năng khó thu hồi lại vốn sau khi ban lãnh đạo công ty này đã bị bắt tạm giam nên cũng khó thu xếp đủ tài chính để hoàn trả vốn cho khách hàng đã mua trái phiếu. Đồng thời, các lô trái phiếu đã phát hành của An Đông đến cuối năm 2023 và đầu năm 2024 mới đến kỳ tất toán nên phải tiếp tục chờ.

Vừa mới đây, khi báo chí đồng loạt đưa tin “Ngân hàng của nữ tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo chi 800 tỷ “thâu tóm” một công ty chứng khoán”, “HDBank chi 800 tỷ đồng mua 30% cổ phần của một công ty chứng khoán”, nhưng giới tài chính và giới quan sát “cười khẩy”. Ai chẳng biết cái công ty cổ phần Chứng khoán HD (HDS) mà HD Bank mua cổ phần có tiền thân là CTCP Chứng khoán Phú Gia, do tỷ phú Nguyễn Thị Phương Thảo thành lập năm 2006, đồng thời làm Chủ tịch HĐQT.

Vừa mới đây, công ty Chứng khoán này bị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước xử phạt với tổng số tiền phạt lên tới 585 triệu đồng, do các vi phạm: không bảo đảm việc phát hành trái phiếu riêng lẻ đáp ứng đủ điều kiện; không bảo đảm các thông tin trong hồ sơ phát hành trái phiếu riêng lẻ chính xác, trung thực,..; không báo cáo thông tin theo quy định pháp luật.

Đường Hai Chiều